Streszczenie: Obsługa dużej liczby turystów w jaskini wymagała i wymaga zapewnienia odpowiednich warunków do zwiedzania między innymi oświetlenia. Niewłaściwe jego stosowanie może prowadzić do wielu korzystnych i niekorzystnych zjawisk, które występują natychmiast po uruchomieniu oświetlenia (odbiór kolorystyki jaskini) bądź mogą być rozłożone w czasie (degradacja środowiska). W artykule podano podstawowe informacje dotyczące zagadnień tworzenia szaty naciekowej. Przedstawiono efekty stosowania dwóch różnych systemów oświetleniowych na tworzenie się szaty naciekowej i odbiór kolorystyki jaskini przez zwiedzających. Na podstawie otrzymanych wyników badań podano wnioski dotyczące efektywności stosowanych systemów.
Abstract: An increasing number of tourists visiting caves need to secure for them appropriate conditions of sightseeing (e.g. illumination). An inappropriate illumination can lead to many useful and wrong phenomena, which occur immediately after light switching on (colour perception of the cave) or later (envinronmental degradation). In the paper basic information regarding to travertine formations problems have been given. Results of using of two different lighting systems on the travertine formation process and colour perception of the cave by the visitors have been presented. Based upon the obtained results conclussions relative to effectiveness of the used systems have been done.
B I B L I O G R A F I A1. Desinfection by UV-C, Philips Lighting B.V., 2000
2. Lighting Manual, Fifth edition, Philips Lighting B.V., 1993
3. Różowicz A.: Różowicz S.: Oświetlenie Kadzielni, Wiedzieć więcej, Philips Lighting, Kwartalnik Klubu Światła, nr 2(3) 2004
4. Skórska E., Chlorophyll fluorescence of UV-B irradiated bean leaves subjected to chilling in light. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 481: 391-394. 2002,
5. Szwarc W., Skórska E.,. Responses of Triticum aestivum L. plants to high concentration of nickel sulphate and high intensity of UV-B radiation. Acta Physiologiae Plantarum 27, 2005
6. Zawartko-Laskowska m.: O szkodliwym wpływie promieniowania optycznego na dzieła sztuki i optymalnych warunkach ich eksponowania, Muzealnictwo 38, 1996, 
YADDA/CEON