Publikacje

Streszczenie:

Artykuł 618b § 3 k.p.k. ustanawia górną granicę kwoty, jaka może zostać zwrócona świadkowi z tytułu utraconego zarobku lub dochodu w związku ze stawieniem się na wezwanie sądu. Ta maksymalna kwota jest znacznie niższa od przeciętnego dziennego wynagrodzenia osoby otrzymującej płacę minimalną i jako taka w większości przypadków nie rekompensuje rzeczywistej straty poniesionej przez świadka, który stawił się przed sądem. Z tego powodu wspomniany wyżej przepis uważany jest za niezgodny z Konstytucją RP, na razie jednak Trybunał Konstytucyjny nie uznał go za taki, więc przepis ten pozostaje w mocy. Mimo to część sędziów go nie stosuje, wychodząc z założenia, że ma prawo pomijać przepisy, które ich zdaniem są niezgodne z Konstytucją RP. Czyniąc to, narażają się na odpowiedzialność dyscyplinarną. Niniejsza glosa (częściowo krytyczna) dotyczy wyroku Sądu Najwyższego – Izby Odpowiedzialności Zawodowej, na mocy którego sąd uniewinnił sędzię, która postąpiła w ten sposób.

B I B L I O G R A F I ADemendecki T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz, red. A. Jakubecki, Kraków 2005.

Eichstaedt K. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. II: Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2025.

Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Art. 98–124 k.p.c. Komentarz, Warszawa 2019.

Harasimowicz M., O prokonstytucyjnej wykładni przepisu artykułu 618b § 3 Kodeksu postępowania karnego (uwagi dotyczące górnej granicy należnego świadkowi zwrotu zarobku lub dochodu), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2023, nr 3.

Jaśkowska M., Masternak M., Ochendowski E., Postępowanie sądowowadministracyjne, Warszawa 2004.

Kolendowska-Matejczuk M., Zaskarżalność rozstrzygnięć incydentalnych uregulowanych w Kodeksie postępowania karnego w świetle standardów konstytucyjnych. Rozważania systemowe, Warszawa 2018.

Kotulska-Kmiecik M., Reimbursement of earnings or income lost by the party as a result of appearing before a court or a public administration authority, „Journal of Modern Science” 2024, vol. 59, no. 5.

Nowicki K. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2021.

Akty prawne

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2024, poz. 959 ze zm.)

Orzecznictwo

Wyrok TK z dnia 28 listopada 2001 r., K 36/01.

Wyrok SN z dnia 30 października 2002 r., V CKN 1456/00, LEX nr 57237.

Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2004 r., III CK 536/02, LEX nr 172784.

Wyrok SN z dnia 21 lutego 2007 r., II KK 261/06, LEX nr 446285.

Wyrok SN z dnia 4 lipca 2012 r., III PK 87/11, LEX nr 1619703.

Wyrok SN z dnia 17 marca 2016 r., III KRS 42/12, LEX nr 2288953.

Wyrok NSA z dnia 29 listopada 2016 r., I OSK 860/15, LEX nr 2169835.

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 29 marca 2022 r., III AUa 1202/21, LEX nr 3419684.

Inne

Bodnar A., Wystąpienie RPO do Ministra Sprawiedliwości z 13.03.2019 r. (II.510.197.2019.MH), https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20MS%20ws.%20podwy%C5%BCszenia%20%20rekompensaty%20za%20utracony%20%20doch%C3%B3d%20%20lub%20wynagrodzenie%20%C5%9Bwiadka.pdf (15.04.2025).

Bodnar A., Wystąpienie RPO do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu RP z 11.09.2020 r. (II.510.197.2019.MT), https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20RPO%20do%20Przewodnicz%C4%85cego%20%20Komisji%20Ustawodawczej%20Senatu%20RP%2C%2011.09.2020.pdf (15.04.2025).

Zwrot utraconego przez świadka zarobku lub dochodu w związku ze stawieniem się przed sądem – glosa do wyroku SN – IOZ z dnia 5 czerwca 2023 r., I ZSK 44/22, LEX nr 3567121